Ισραηλινές βάσεις στο Αζερμπαϊτζάν.

Η συμμαχία Ισραήλ-Αζερμπαϊτζάν συνεχίζει να βρίσκει θέση στους πρωτοσέλιδους τίτλους των ΜΜΕ. Η μορφή των σχέσεων μεταξύ του Μπακού και του εβραϊκού κράτους χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερη μυστικότητα. Δεν είναι μια ένωση κατά της Αρμενίας, που κρατά έως και σήμερα εδάφη, τα οποία κατέλαβε κατά τη διάρκεια του πολέμου με το Αζερμπαϊτζάν. Το Ισραήλ και το Μπακού επίσης δεν συγκρότησαν μια φιλία κατά των αραβικών εχθρών του Ισραήλ. Επίσης δεν μπορεί κανείς να πει ότι η φιλία τους στρέφεται κατά του Ιράν.

Η αλήθεια είναι ότι μια ψύχρανση στις σχέσεις Αρμενίας-Ισραήλ μπορεί να παρατηρηθεί: στο Γερεβάν έγιναν συχνότερες οι κατηγορίες του σιωνιστικού κινήματος για συμμετοχή στα εγκλήματα του 1915, πράγμα, που οι Ισραηλινού θεωρούν συκοφαντία. Επίσης μπορεί να διαπιστωθεί μια αντιπάθεια στο Μπακού προς τους Άραβες ριζοσπάστες, καθώς ειδικά στα στρατόπεδα της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης στο Λίβανο είχαν εκπαιδευτεί οι Αρμένιοι αντάρτες. Παρ’ όλ’ αυτά το Αζερμπαϊτζάν διατηρεί στενές σχέσεις με τη Σαουδική Αραβία, το Κατάρ και άλλες αραβικές χώρες, οι οποίες υποστηρίζουν τους «Αδελφούς Μουσουλμάνους». Η στάση του Αζερμπαϊτζάν έναντι του Ιράν διακρίνεται για την επιφυλακτικότητά της. Πολύ περισσότερο, που είκοσι εκατομμύρια Αζερμπαϊτζανών στο Ιράν στερούνται των βασικών εθνικών τους δικαιωμάτων. Όμως ακόμη και όλες οι προϋποθέσεις, που απαριθμήθηκαν, δεν επαρκούν για μια ικανοποιητική εξήγηση του φαινομένου της φιλίας Ισραήλ – Αζερμπαϊτζάν.

Ως παράδειγμα των ανωτέρω μπορούμε να αναφέρουμε το πρόσφατο συμβόλαιο πώλησης ισραηλινών όπλων στο Αζερμπαϊτζάν σε ύψος 1,6 δισ. δολαρίων, που συμπεριλαμβάνει την παράδοση δεκάδων ισραηλινών μη επανδρωμένων αεροσκαφών. Η ανταλλαγή πληροφοριών σε επίπεδο μυστικών υπηρεσιών πραγματοποιείται αδιάκοπα, γεγονός, που εξηγεί και τις επιτυχίες της κυβέρνησης του Αζερμπαϊτζάν στη μάχη κατά της τρομοκρατίας.

Αυτή η ασυνήθιστη συμμαχία συζητείται ξανά μετά τη δημοσίευση στο πρακτορείο Ρόιτερ της πληροφορίας για ενδεχόμενη χρήση από το Ισραήλ στρατιωτικής βάσης στο Αζερμπαϊτζάν σε περίπτωση επιδρομής για την καταστροφή των ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων. Είναι αναγκαστικό να εκφράσουμε την έκπληξή μας για την κοντή μνήμη των δημοσιογράφων. Το θέμα είναι ότι το Μάρτιο το αμερικανικό περιοδικό Foreign Policy ανέφερε επικαλούμενο υψηλόβαθμες πηγές την πληροφορία περί της βάσης της Πολεμικής Αεροπορίας του Ισραήλ στο Αζερμπαϊτζάν. Πέρασε ένα εξάμηνο και η πληροφορία δεν επιβεβαιώθηκε.

Ο Ισραηλινός δημοσιογράφος Άλεξ Φίσμαν έγραφε τότε: «Για να φθάσουν ως το Αζερμπαϊτζάν, οι δυνάμεις της Πολεμικής μας Αεροπορίας πρέπει να διασχίσουν τον εναέριο χώρο της Τουρκίας είτε του Ιράκ, της Σαουδικής Αραβίας είτε της Συρίας. Καθ’ οδόν βρίσκονται επίσης η Γεωργία και η Αρμενία. Ακόμη κι αν γίνει δυνατό να αρθούν οι περιορισμοί για την υπέρπτηση πάνω από τον εναέριο χώρο των χωρών, οι οποίες δεν επιθυμούν ιδιαιτέρως να μας ανοίξουν τους αιθέρες τους, παραμένει σε κάθε περίπτωση το ερώτημα: μειώνει άραγε η χρήση του εδάφους του Αζερμπαϊτζάν την απόσταση έως το στόχο και δικαιολογεί άραγε αυτό τις πιθανές δυσχέρειες με άλλα κράτη; Δεν υπάρχει μονοσήμαντη απάντηση σε αυτό το ερώτημα. Όταν γίνεται λόγος για να καταφερθούν πλήγματα σε εγκαταστάσεις, που βρίσκονται στην περιοχή της Τεχεράνης, το Αζερμπαϊτζάν αναμφίβολα έχει ένα γεωγραφικό πλεονέκτημα. Όταν όμως λόγος γίνεται για εγκαταστάσεις στο νότο του Ιράν, η απόσταση δεν δικαιώνει αυτόν τον τυχοδιωκτισμό».

Ο πολιτικός επιστήμονας Νταβίντ Έϊντελμαν, ο οποίος ήταν σύμβουλος του πρωθυπουργού Όλμερτ κατά τη διάρκεια της επιχείρησης για την εξολόθρευση του συριακού πυρηνικού αντιδραστήρα πριν από έξι χρόνια, είναι πεπεισμένος ότι το Ισραήλ έχει τη δύναμη να θέσει τέλος στο ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα. Διακρίνει όμως και άλλα σενάρια: «Το ιρανικό νόμισμα υποτιμήθηκε μέσα σε ένα έτος κατά 80 %. Στην Τεχεράνη άρχισαν μαζικές ταραχές. Είναι απολύτως πιθανό ότι μπορεί να μην υπάρξει αναγκαιότητα για το ισραηλινό χτύπημα ακριβείας».