Πως γλυτώσαμε τον πυρηνικό όλεθρο το 1983.

Ο Στανισλάφ Πετρόφ τη δεκαετία του 1980 είχε την ευθύνη των συστημάτων προειδοποίησης της ΕΣΣΔ για πυραυλική επίθεση.

Τη νύχτα της 26ης Σεπτεμβρίου του 1983 ήταν σε βάρδια επιφυλακής στο κέντρο διοίκησης πυρηνικών δυνάμεων Σερπουχόφ-15 σε απόσταση 100 χιλιομέτρων από τη Μόσχα. Ξαφνικά σήμανε το σήμα του συναγερμού και στην οθόνη του ραντάρ εμφανίστηκαν πέντε αμερικανικοί πύραυλοι με δέκα πυρηνικές κεφαλές στον καθένα, οι οποίοι πετούσαν προς την πλευρά της Σοβιετικής Ένωσης.

Δεν υπήρχε χρόνος για σκέψη. Σύμφωνα με τις οδηγίες ο αξιωματικός έπρεπε επειγόντως να ειδοποιήσει για την επίθεση την ηγεσία της χώρας, η οποία μπορούσε να εγκρίνει ένα απαντητικό χτύπημα αντιποίνων. Όμως οι πέντε πύραυλοι, που εκτοξεύθηκαν από ένα σημείο, είναι υπερβολικά λίγοι για την έναρξη ενός πυρηνικού πολέμου, υπαγόρευε στον Πετρόφ η κοινή λογική. Και ο αξιωματικός αποφάσισε να ακούσει την προαίσθησή του, συνειδητοποιώντας το μέγεθος της ευθύνης, που είχε αναλάβει και έτσι δεν αντέδρασε στο σήμα του συναγερμού.

Να πώς θυμάται το γεγονός σήμερα ο Στανισλάφ Πετρόφ.

"Κάποτε ήμουν βάρδια επιφυλακής και χτύπησε ουρλιάζοντας η σειρήνα. Έπρεπε να δώσω απάντηση σε ένα ερώτημα: είναι αλήθεια ή ψέματα. Ναι ήταν δύσκολο και μέχρι τώρα που το σκέφτομαι τα πόδια μου μουδιάζουν. Ήταν τρομακτικά, αλλά αυτή ήταν η δουλειά μου."

Ο Πετρόφ είχε δίκιο. Όπως διευκρινίστηκε αργότερα, το σύστημα προειδοποίησης υπέστη βλάβη. Αιτία ήταν ο υπερφωτισμός των αισθητήρων ενός δορυφόρου από ηλιακό φως, που είναι ανακλαστεί σε σύννεφα μεγάλου ύψους. Αργότερα στο διαστημικό σύστημα επιβλήθηκαν αλλαγές, που επέτρεπαν να αποκλειστούν παρόμοιες καταστάσεις. Η είδηση του συμβάντος αποκρύφτηκε ως απόρρητη. Η ευρεία κοινή γνώμη πληροφορήθηκε τις ενέργειες του Πετρόφ, ο οποίος απέτρεψε μια απολύτως ρεαλιστική πυρηνική σύγκρουση μεταξύ ΕΣΣΔ και ΗΠΑ, μόλις το 1998.

Το 2006 στην έδρα του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη απονεμήθηκε στο σοβιετικό αντισυνταγματάρχη ε.α. το ειδικό βραβείο της διεθνούς οργάνωσης «Σύνδεσμος Πολιτών του Κόσμου», ένα κρυστάλλινο άγαλμα «Χέρι, που κρατά την υδρόγειο», με την επιγραφή «Ο άνθρωπος, που απέτρεψε τον πυρηνικό πόλεμο».

Αλλά όπως και τότε, ο Στανισλάφ Πετρόφ είναι σεμνός και ολιγόλογος. Για τα γεγονότα εκείνα δεν θέλει να θυμάται και δεν βλέπει τίποτε μοναδικό στην ενέργειά του:

"Δεν μου είναι ευχάριστο ούτε καν να μιλώ γι’ αυτό. Διότι τότε απλώς έκανα τη δουλειά μου. Οι άνθρωποι προσπαθούν τώρα να με αναδείξουν, λένε ότι είμαι ήρωας. Αλλά δεν έκανα τίποτε το ηρωικό. Απλώς, απλούστατα έκανα τη δουλειά μου και τίποτε περισσότερο."

Στον Στανισλάφ Πετρόφ θα απονεμηθεί το τιμητικό βραβείο της Δρέσδης και το ποσόν των 25.000 ευρώ στις 17 Φεβρουαρίου του 2013. Στο παρελθόν έχει κερδίσει το ίδιο βραβείο ο πρώην πρόεδρος της ΕΣΣΔ Μιχαήλ Γκορμπατσόφ για τη συμβολή του στον πυρηνικό αφοπλισμό.